Lịch sử ra đời của mẫu xe Dakar huyền thoại Ténére 700

Chính xác thì nguồn gốc của Ténére bắt đầu vào cuối những năm 1960, khi mà càng lúc càng có nhiều tay lái khám phá sự vui thích và hào hứng khi trải nghiệm off-road ở những ngọn đồi và thung lũng ở phía bờ Tây nước Mỹ. Các địa điểm như thung lũng Saddleback ở vùng núi Santa Ana hay chân núi Rocky ở Colorado luôn tràn ngập những tay đua trên những chiếc xe hai bánh được độ lại để phù hợp cho off-road.

Công ty Yamaha chi nhánh tại Mỹ đã chú ý đến điều đó và nhận ra đây là một thị trường khổng lồ chưa được khai thác của dòng xe có thể vừa chạy đường trường và cả đường off-road. Vào năm 1966, Yamaha Hoa Kỳ đã đem ý tưởng này đến trình bày tại Yamaha Nhật Bản. Lúc bấy giờ tại Nhật Bản, các kỹ sư vẫn chưa hiểu được hết ý tưởng về một dòng xe Dual-sport nên Yamaha đã cử một đội kĩ sư đến Mỹ để tận mắt theo dõi những cuộc đua off-road và lắng nghe thông tin từ những tay đua.

Năm 1968, sau một thời gian phối hợp giữa Nhật và Mỹ, một chiếc xe thanh mảnh, gọn nhẹ, có thể vừa chạy đường nhựa vừa off-road mang tên DT-1 đã ra đời. Xe được trang bị động cơ 250cc xy lanh đơn 2 thì, và nhanh chóng trở thành người tiên phong và chiếm lĩnh phân khúc mới. Bước vào những năm 70, DT-1 tiếp tục là mẫu xe tiên phong trong kỷ nguyên bùng nổ của các dòng xe địa hình khi hầu như ai cũng sở hữu một chiếc DT-1, ngay cả nữ diễn viên nổi tiếng người Pháp – Brigitte Bardot cũng mong muốn được sở hữu một chiếc.

Đến giữa những năm 70, khi mà DT-1 vẫn đang thống trị phân khúc xe đa dụng (dual-sport) thì Yamaha bắt đầu phát triển một mẫu xe mới dựa trên nền tảng của DT-1. Tuy nhiên, vì những quy định khí thải mới tại Mỹ mà mẫu xe mới không thể được tiếp tục phát triển trên động cơ 2 thì, vốn là thế mạnh của Yamaha, mà phải phát triển động cơ 4 thì hoàn toàn mới.

Tại Paris Motor Show vào năm 1975, Yamaha đã giới thiệu mẫu xe 500cc 4 thì với tên gọi XT500. Mẫu xe này ngay lập tức đã trở thành chiếc xe bán chạy hàng đầu của phân khúc 500cc, với động cơ giàu mô-men xoắn, kết hợp cùng khung gầm chắc chắn và trọng lượng nhẹ, và trở thành đại diện của sự tự do và khám phá. Chiếc xe đã làm hài lòng những người đam mê địa hình Mỹ, vốn đang tìm kiếm một chiếc xe để thỏa mãn sở thích, cũng như các khách hàng châu Âu, những người nhận thấy XT500 là một chiếc xe hoàn hảo không chỉ để đáp ứng công việc mà còn dành cho những chuyến đi xa.

Lúc bấy giờ, có một nhóm những tay đua người Pháp sử dụng nhiều loại xe, trong đó có XT500, để đua từ Pháp tới vùng xa xôi nhất của châu Phi. Những cuộc đua này thử thách cả tay đua và xe đua trong điều kiện khắc nghiệt nhất nên đã nhanh chóng thu hút nhiều tay đua tham dự và tạo tiền đề cho việc tổ chức chính thức cuộc đua Dakar Rally đầu tiên năm 1979.

Những năm 80 và 90 là thời kỳ vàng son của Dakar Rally. Nếu như chiếc xe của hãng nào chiến thắng giải Dakar tức là hãng đó đã thống trị những thương hiệu còn lại trong mắt của cộng đồng thế giới, đặc biệt là người Pháp vì cuộc đua được bắt đầu từ thủ đô nước Pháp và giành được rất nhiều sự chú ý từ  truyền thông. Yamaha tại Pháp đã nhận ra điều đó và quyết định tham gia Dakar Rally.

Yamaha đã tinh chỉnh lại một vài chiếc XT500 để tham gia giải đua và dưới sự điều khiển của tay đua Cyril Neveu, Yamaha đã liên tục giành chiến thắng Dakar Rally liên tiếp năm 1979 và 1980.

Vào năm 1982, Yamaha giới thiệu mẫu nâng cấp XT550 với dung tích xy lanh nâng lên thêm 50cc để tăng tính cạnh tranh trong giải Dakar. Sự phát triển của XT550 được khuyến khích trực tiếp từ Jean-Claude Olivier, chủ tịch của Yamaha tại Pháp. Ông là người được rất nhiều người nể trọng vì bên cạnh việc điều hành công ty, ông cũng đồng thời là một tay đua chuyên nghiệp từng tham gia giải đua Dakar, với những thông tin đóng góp quý giá để phát triển các sản phẩm ngày càng tốt hơn cho Yamaha.

Những nỗ lực của ông đã đem đến một chiếc xe mới vào năm 1983, với tên gọi XT600 Ténére nhằm đánh dấu cột mốc cuộc đua Dakar lần đầu tiên đi qua sa mạc Ténére. Chiếc XT600 Ténére đã trở thành lựa chọn của rất nhiều tay đua vì tuy không mang dung tích động cơ lớn nhưng lại đi kèm rất nhiều những trang bị đặc biệt dành cho những cuộc đua khắc nghiệt như bình xăng 30L, thắng đĩa trước, gắp sau bằng nhôm hay phuộc monoshock ở sau. Doanh số của XT600 Ténére càng khiến xe nổi bật trên thị trường với 61,000 xe được bán ra.

Năm 1989, Yamaha tiếp tục phát triển dòng xe XT mới để có thể cạnh tranh tốt hơn, với sự ra đời của XTZ750 Super Ténére. Với những công nghệ như khối động cơ 2 xy lanh thẳng hàng 750cc, 5 van mỗi xy lanh, tản nhiệt bằng chất lỏng, phanh đĩa đôi ở bánh trước, XTZ750 Super Ténére là mẫu xe công nghệ hàng đầu tại thời điểm đó.

Đến năm 1991, chiếc XT600 cũng được nâng cấp và trở thành XTZ660 Ténére. Dù vẫn sử dụng kiểu động cơ xy lanh đơn để phân biệt với Super Ténére, nhưng XTZ660 Ténére cũng được trang bị hệ thống 5 van, tản nhiệt bằng chất lỏng và dung tích tăng lên 660cc. Đây là một chiếc xe thiên về đường trường với bình xăng 20L và hành trình giảm xóc ngắn hơn.

Sử dụng chiếc Super Ténére làm nền tảng, đội đua Yamaha do Jean-Claude đứng đầu tiếp tục dành nhiều chiến thắng. Vào năm 1991, dưới sự điều khiển của tay đua Stephan Peterhansel, Yamaha chiến thắng giải Dakar bằng một chiếc Super Ténére được cải tiến. Đội đã sử dụng động cơ xy lanh đôi 850cc từ chiếc xe đua TDM850 vừa đươc ra mắt trong thời gian đó và tinh chỉnh góc đánh lửa 270 độ. Động cơ mạnh mẽ này kết hợp với khung sườn cứng cáp nhưng cực kỳ linh hoạt của Super Ténére, dưới sự kiểm soát điêu luyện của Stephan Peterhansel đã giúp cho Yamaha gần như thống trị Dakar Rally với 7 chiến thắng từ năm 1991 đến năm 1998.

Chiến thắng vào năm 1998 đánh dấu chiến thắng thứ 9 của Yamaha trong 19 lần tham gia Dakar Rally, và là số lần thắng nhiều nhất trong tất cả các nhà sản xuất tham gia giải đua. Đây cũng là là khoảnh khắc đẹp nhất để kết thúc hành trình 2 thập kỷ tham gia Dakar của Yamaha và sự ưu tiên của Yamaha cũng dần thay đổi với sự ra mắt của YZF-R1.

12 năm sau, vào năm 2008, Yamaha giới thiệu mẫu XT660Z Ténére với động cơ xy lanh đơn, phun xăng điện tử cùng với khung sườn mới và thiết kế mới.

Super Ténére sau đó cũng được làm mới hoàn toàn vào năm 2010, với khối động cơ DOHC 1200cc xy lanh đôi, đánh lửa 270 độ, sản sinh 110 mã lực và có trọng lượng 260kg. Sức mạnh được điều khiển qua hệ thống ga điện tử với nhiều chế độ lái được truyền qua trục các-đăng đến bánh sau. Super Ténére 1200 cũng được trang bị các công nghệ hiện đại như ABS, kiểm soát lực kéo và ga tự động.

Đến năm 2015, với sự thành công về doanh số của các dòng xe MT, Yamaha tiếp tục phát triển những dự án mới, với sự dẫn dắt của Eric De Seynes, chủ tịch Yamaha Motor Europe. Eric De Seynes từng là cánh tay phải của Jean-Claude Olivier, giữa họ có một mối quan hệ rất đặc biệt. Sau tai nạn dẫn đến sự ra đi của Jean-Claude Olivier vào năm 2013, Eric nghĩ rằng cách tốt nhất để tưởng nhớ người bạn của mình, người đã tạo nên nhiều thành công cho Yamaha, là xây dựng nên một sản phẩm Ténére hoàn toàn mới. Ténére cũng là dòng xe đã đưa Jean-Claude Olivier vào huyền thoại. Eric và nhóm của mình còn muốn chiếc xe mới phải thừa hưởng những gì tốt nhất của người tiền nhiệm XT600 Ténére và mang hình dáng của một chiếc xe đua Dakar thực thụ.

Trải qua quãng thời gian dài phát triển kéo dài lên đến 4 năm, đến năm 2019, chiếc xe Ténére 700 hoàn toàn mới đã ra đời với khung sườn mới và khối động cơ CP2 giàu mô men xoắn và khả năng vận hành thanh thoát. Ténére 700 đã tái hiện hoàn hảo về khoảng thời gian hào hùng của Yamaha tại Dakar Rally, cũng như những hình ảnh tự do khám phá đúng với truyền thống của các dòng Ténére.